TÜRKİYE'DE AT YETİŞTİRİCİLİĞİ
Evcil hayvanlardan olan at, morfolojik ve fizyolojik özellikleri itibariyle tarihin her döneminde insanları etkilemiş ve uygarlığın oluşmasında oldukça önemli bir rol oynamıştır. Göçebe kültürünün temel unsurunu oluşturan at, bütün Dünya tarihinde büyük bir şeref ve mevki kazanmıştır. İnsanoğlu en büyük zaferlerini bu gururlu, sadık, mert, maharetli ve atılgan hayvanla kazanmıştır.

Türk milletinin tarihi kadar eski olan evcil at, birçok mutlu ve üzüntülü günlerde Türk ulusunun gerçek anlamda vefalı bir dostu olmuştur. At, Türk insanın yaşamında kendini bütün varlığı ile kabul ettirmiştir.

Ülkemiz gerek iklim şartları gerekse coğrafi konumu nedeniyle yarış atı üretiminde büyük bir potansiyele sahiptir. Geniş uygulama alanı ile dinamik bir özelliğe sahip hayvancılık sektörü içinde, at yetiştiriciliği insanlar için zevkli bir uğraşı, yarışçılığı önemli bir temaşa gösterisi ve çalışanlar için istihdam yaratan bir sektör durumundadır. 

Cumhuriyetin kuruluşundan sonra 1926 yılında çıkarılan 904 sayılı Islah-ı Hayvanat Kanunu ile yurt genelindeki atları ıslah etmek amacıyla haralar ve aygır depoları kurulmuştur. 1928 yılında Yarış ve Islah Encümeni kurularak, atçılığın ve yarışçılığın geliştirilmesi için ilk temeller atılmıştır. Böylece, at ıslahının temeli olan soy kütüğü kaydı zootekni ilminin gerektirdiği şekilde ve yarışlar bu yıldan sonra büyük bir disiplin içerisinde yapılmaya başlanmıştır. 

Haralarda yetiştirmede kullanılmak üzere, uzman bir heyet marifetiyle yurt içi ve dışından safkan Arap ve İngiliz atı alınarak yetiştiriciliğe başlanmıştır. 

Irak ve Suriye gibi ülkelerden safkan Arap atının en güzel numuneleri satın alınmıştır. Bu atların zootekni bilim kurallarına uygun yetiştirme teknikleri uygulanarak yapılan seleksiyonlar sonucu, bu günkü üstün yarış performansına sahip nesiller elde edilmiştir.

Yarış ve Islah Encümeni kararıyla 1928 yılında çeşitli ülkelerden damızlık İngiliz atı ithal edilerek, Karacabey Harasında yarış atı meraklılarının ihtiyaç duyduğu materyal yetiştirilmeye çalışılmıştır. Özel yetiştiriciler tarafından da çoğu dışarıdan ithal edilmek suretiyle yetiştirme yapılmıştır. 

Özel yetiştiricilerin elinde bulunan safkan Arap ve İngiliz atlarının, bilim kurallarına uygun olarak yetiştiricilikte kullanılması amacıyla Eşkişehir-Mahmudiye ve Şanlıurfa'da Arap atı, İzmit ve Bursa-Karacabey'de İngiliz atı pansiyoner haraları tesis edilmiştir. Ayrıca, çeşitli yerlerde aygır aşım durakları açılmıştır. Bunların yanında yarışçılık camiasının ihtiyacı olan bilgili ve yetişmiş seyis gibi hizmet gruplarının yetiştirilmesi için Kayseri-Pınarbaşı'nda Atçılık Eğitim Tesisi yapılmıştır. Bakanlığımız ve Türkiye Jokey Kulübü tarafından çeşitli dönemlerde apranti, antrenör ve seyis eğitim kursları açılmaktadır. 

Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünün üç işletmesi ile özel yetiştiriciler tarafından yetiştirilen üstün vasıflı safkan Arap yarış atları, Ülkemizdeki yarışlarda yaptıkları koşu dereceleri ile Dünya Arap atı yarışçılık camiasında önemli bir yere sahip olmaya başlamıştır. Bunun yanında, son zamanlarda özel sektörce yetiştirilen ve kaliteli aygırlarla tohumlanan safkan İngiliz kısraklarından elde edilen taylar da Dünyadaki üstün koşu performansını yakalamaya başlamıştır. 

At ırkları içinde Arap atı sahip olduğu asalet, vücut yapısındaki harmoni ve iyi bir temparemente sahip olması ile diğer at ırklarına göre ayrı bir özellik taşır. Arap atı insanların ilk tanıdığı bir at ırkı olmasının yanı sıra, değişik çevre şartlarına kolay uyum sağlamaktadır. Taşıdığı karakterleri büyük ölçüde yavrularına aktardığından, birçok at ırkının geliştirilmesinde doğrudan veya dolaylı olarak rol oynamıştır. Safkan İngiliz atı da bu ırklardan en önemli olanlardan biridir. 

Yurt içinde üretilmekte olan safkan Arap ve İngiliz atları yurt içinde pazarlandığı gibi, son yıllarda safkan Arap atlarımıza özellikle Ortadoğu ülkelerinden talep gittikçe artmakta ve bu ülkelere de ihraç edilmektedir. 

Bugün, Dünyada yarış atları için 3-4 milyar ABD Doları pazar bulunmakta olup, yakaladığımız bu gelişmeye paralel olarak hedefimiz, uluslararası pazarda da sektörden beklenen seviyeyi yakalamaktır.

Bakanlığımızın at ıslahı ve tesislerinde kullanılmak üzere kanunla kurulmuş olan hususi fon ile yarış gelirleri kaynağı kullanılarak, modern hipodromlar ve atçılık tesisleri yapılmıştır. 

At ıslahını gerçekleştirmek üzere çeşitli yıllarda 40 milyon ABD Doları civarında bir harcama ile Dünya çapında yüksek performansa sahip safkan Arap ve İngiliz aygırlar ithal edilmiştir. Böylece, Türk atçılığının gelişmesine ve bu günkü başarılı nesillerin elde edilmesine katkıda bulunulmuştur. 

At ıslahı ve kaliteli yarış atlarının üretilmesi için, at yarışları büyük önem taşımaktadır.

T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
YKK Yayını